دندان قروچه (بروکسیم) چیست؟ دلیل ایجاد و برترین درمان های خانگی برای آن کدام است؟ - انجمن آقای شرفی

به گزارش انجمن آقای شرفی، دندان قروچه یا بروکیسم (Bruxism) حالتی است که فرد دندان های خود را بدون اینکه چیزی برای جویدن وجود داشته باشد به هم می ساید. این اتفاق هم بصورت ارادی و هم غیرارادی ممکن است رخ بدهد. اما در بیشتر موارد فرد از این اتفاق مطلع نیست چرا که در طول خواب رخ می دهد.

به هم ساییدن یا فشردن دندان ها به هم در طول روز و یا شب هنگام در خواب می تواند رخ دهد. این حالت در طبقه بندی اختلالات عصبی عضلانی قرار می گیرد. دندان قروچه یکی از شایع ترین اختلالات مرتبط با خواب است.

این اختلال ممکن است به درد های عضلانی صورت، اختلال در عملکرد مفصل گیجگاهی فکی، سردرد و در موارد شدیدتر به آرتروز مفاصل صورت و فک منهی شود.

در این مقاله با علل ایجاد، عوارض و راه کار های درمانی دندان قروچه آشنا می شویم.

علل ایجاد دندان قروچه چیست؟

بروکیسم در بچه ها بیشتر شایع است و کمترین نرخ بروز را در افراد بالای 65 سال دارد. فاکتور های متعددی می تواند باعث ایجاد دندان قروچه شود؛ که بسیاری از آن ها هنوز به درستی تعیین نشده اند.

در بچه ها این حالت معمولا پس از پیدایش اولین دندان های شیری آغاز می شود. با افتادن دندان های شیری و رویش دندان های دائمی هم مکن است بعضی افراد دندان قروچه را تجربه نمایند، اما معمولا با افزایش تعداد دندان های دائمی این حالت از بین می رود.

فشردن و ساییدن دندان ها معمولا در شرایط استرس زا رخ می دهد در موارد دیگر مانند مواقع عصبانیت، اضطراب و تمرکز حالت هایی شبیه دندان قروچه را شاهد هستیم.

پژوهش ها نشان می دهند که قبل از آغاز دندان قروچه، فعالیت مغز و بعلاوه ضربان قلب افزایش می باید که همین امر نشان می دهد که سیستم اعصاب مرکزی (CNS) نقش کلیدی در این بیماری ایفا می نماید.

بروکیسم در افرادی که دندان های آن ها به درستی بر روی هم قرار نمی گیرند هم ممکن است رخ دهد. با این حال، آموزشگاه پزشکی دهان و دندان آمریکا اظهار داشته است که تحقیقات علمی این موضوع را اثبات ننموده است.

در بعضی افراد اسپاسم عضلات صورت در هنگام خواب دلیلی بر ایجاد بروکیسم یا دندان قروچه می تواند باشد. از دست دادن دندان ها و یا کج بودن یا رشد غیرطبیعی آن ها هم می تواند دلیل ایجاد این اختلال باشد.

علاوه براین، ساییدن دندان ها می تواند عارضه جانبی بعضی دارو ها هم باشد. باسم مثال بعضی دارو های ضد افسردگی و یا دارو های با ترکیبات آمفتامینی می توانند دندان قروچه ایجاد نمایند.

بعضی بیماری های عصبی مانند بیماری هانتینگتونیا بیماری پارکینسون هم می تواند باعث بروز آن شود. عوامل دیگری که ممکن است مرتبط باشد شامل خستگی، مصرف الکل، سیگار کشیدن، آپنه خواب و خروپف است.

ارقام ذکر شده به وسیله بنیاد ملی خواب نشان می دهد که 8 درصد از عظیمسالان و بین 14 تا 20 درصد از بچه ها زیر 11 سال دندان های خود را هنگام خواب به هم می سایند.

در یک مطالعه دیگر، 38 درصد والدین گزارش داده اند که فرزندان زیر 17 سال آن ها دندان قروچه دارند.

در بچه ها، دندان قروچه ممکن است واکنشى به درد دندان درآوردن باشد، یا هنگامی که آن ها دچار استرس شوند. براساس یک پژوهش بچه ها مبتلا به اختلال بیش فعالی ممکن است دچار بروکیسم یا دندان قروچه باشند.

عوارض دندان قروچه چیست؟

دندان قروچه می تواند به صاف شدن دندان ها، شکستگی و یا خرد شدن آن ها منتهی شود. موارد زیر هم شایع است:

درد فک و سفتی آن

زخم شدن لثه ها

دندان های حساس، سست و شنماینده

سردرد های مزمن

گوش درد هم ممکن است رخ دهد، تا حدودی به این دلیل که ساختار های مفصل گیجگاهی فکی نزدیک به کانال گوش هستند. در این موارد درد در ناحیه دیگری از منبع اصلی خود قرار گرفته است و تشخیص آن سخت است.

بیشتر بخوانید

• درمان های خانگی سریع و فوری برای دندان درد
• هزینه عصب کشی دندان در سال 98 چقدر است؟
• آیا کشیدن دندان عقل لازم است؟

تشخیص دندان قروچه

پزشک یا دندان پزشک ممکن است با گرفتن توضیح حال و سابقه بیمار پی به این عارضه ببرد. علاوه بر این، به آنالیز دندان ها خواهد پرداخت و نحوه قرار گیری دندان های بالایی و پایی شما را مورد ارزیابی قرار می-دهد. دندانپزشک دندان ها و لثه ها را برای آسیب های ناشی از بروکسیم یا دندان قروچه آنالیز می نماید و بعلاوه ممکن است از دندان ها و فک شما عکس اشعه X. را تجویز کند.

در مواردی هم نشانه های زیر می تواند علامتی از دندان قروچه باشد:

ناراحتی و درد فک

ساییده شدن دندان ها

عظیم شدن مفاصل فک

سایش دندان ها می تواند ناشی از مسواک زدن بیش از حد شدید، خاصیت خورندگی خمیر دندان، نوشابه های اسیدی و غذا های سخت باشد، اما یک متخصص آموزش دیده می تواند تفاوت بین الگو های سایش هر دلیل را بیانتشخیص دهد.

مطمئن ترین روش برای تشخیص بروکسیم به وسیله میزان گیری های الکترومیوگرافی (EMG) است. این روش برای ارزیابی سلامت عضلات و سلول های عصبی که آن ها را کنترل می نمایند (نورون های حرکتی) به کار می رود.

نورون های حرکتی، پیغام های الکتریکی که سبب انقباض ماهیچه ها می شوند را انتقالمیدهند. بهعبارتدیگرالکترومیوگرافیتکنیکی برای ارزیابی و ضبط خصوصیات فیزیولوژیک عضلات در هنگام استراحت و بعلاوه در حال انقباض است.

درمان و راه های پیشگیری از دندان قروچه چیست؟

درمان این اختلال بستگی به دلیل آن دارد. هیچ درمان قطعی برایبروکیسم وجود ندارد، اما گزینه هایی برای تسکین علائم موجود است که می توان از آن ها بهره جست.

استفاده از محافظ های دهانی یکی از راه های تسکین علائم است، اما راه چاره دائمی نیست و پس از مدتی این وسیله خاصیت خود را از دست داده و علائم بازمی شود.

در بسیاری از موارد مشاهده شده است که درمان سایر اختلالات خواب مانند آپنه تنفسی می تواند به کاهش ساییده شدن دندان ها هم یاری رسان باشد. علاوه براین در مواردی که فرد به دلیل قرار گرفتن در شرایط استرس زا دچار این اختلال می شود؛ با انجام بسیاری از تکنیک های کاهنده استرس می توان دندان قروچه را هم کنترل کرد.

اجتناب از خوردن غذا ها و نوشیدنی های حاوی مقادیر زیاد الکل و کافئین می تواند بسیار سودمند باشد. جویدن آدامس هم می تواند بروکیسم را تشدید کند.

در ادامه 6 راه کار خانگی که می تواند دندان قروچه را کاهش دهد را باهم آنالیز خواهیم کرد:

1) روغن اسطوخودوس

گیاه اسطوخودوس فواید بسیاری دارد از جمله آن می توان به خاصیت تسکین دهندگی آن برای سیستم عصبی اشاره نمود. یک ترفند عالی برای افرادی که از دندان قروچه رنج می برند اضافه کردن چند قطره از روغن این گیاه جادویی و اسپری کردن آن به بالش است. این روغن باعث شل شدن عضلات صورت و فک شما می شود و دندان قروچه را کاهش می دهد. همچون تمام درمان های گیاهی، استفاده مرتب و مکرر آن برای دستیابی به خواص درمانی احتیاج است.

2) محافظ دندان یا نایت گارد

محافظ های دندانی ابزار های انعطاف پذیری هستند که بر روی دندان ها قرار می گیرند و معمولا به منظور حفاظت از دندان ها در هنگام فعالیت های ورزشی استفاده می شوند. کاربرد دیگر آن ها برای افراد مبتلا به دندان قروچه شبانه است.

شاید اولین بار هنگام استفاده از این وسیله، احساس خوبی نداشته باشید. اما باید بدانید که می تواند یاری شایانی به کاهش علائم و تسکین درد های فک ناشی از دندان قروچه داشته باشد. این محافظ تمام دندان های شما را می پوشاند و اجازه سایش بر روی یکدیگر را به آن ها نمی دهد.

3) کمپرس گرم

گرم کردن فک ها هم می تواند یک راه چاره کاربردی برای تسکین درد و کاهش دندان قروچه باشد. یک حوله و یا پد مخصوص را گرم کنید و یک طرف صورت خود را به مدت 15 دقیقه بر روی آن قرار دهید و سپس اینکار را برای سمت دیگر صورت خود انجام دهید. انجام دادن این روش قبل از خواب شبانه می تواند به استراحت عضلات فک و صورت یاری نماینده باشد.

4) ریشه گیاه سنبل الطیب

ریشه سنبل الطیب به بهبود کیفیت خواب یاری می نماید. والرین نام لاتین این گیاه است و ریشه آن دارای خواص دارویی استکه برای درمان اضطراب و عصبانیت و به اسم یاری خواب در پیری استفاده می شود. عصاره ریشه سنبل الطیب می تواند به بهبود خواب به دلیل 150 ترکیب موثر بر اعصاب یاری نماید.

طبق پژوهش ها دمنوش این گیاه، می تواند مدت زمان به خواب رفتن را تا حد زیادی کاهش دهد و اثرات آن را هم تراز با قرص های شیمیایی خواب دانسته اند، با این تفاوت که عوارض کمآن با دارو های شیمیایی قابل مقایسه نیست. در یک مطالعه نشان داده شد که 89 درصد افراد پس از استفاده از ریشه این گیاه کیفیت بهتری از خواب را تجربه نموده اند. همه این موارد به کاهش تنش و استراحت عضلات فک و صورت شما منتهی خواهد شد.

علاوه بر این، مصرف به طور منظم چای ریشه سنبل الطیب میزان یک ماده شیمیایی در مغز به نام گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) را افزایش می دهد که به نوبه خود به فراوری یک اثر آرام بخش بر روی سیستم عصبی یاری می نماید.

5) مهمیم

رژیم غذایی شما بر دندان قروچه هم موثر است. خواص مهمیم در جهت یاری به ماهیچه ها به اثبات رسیده است. علاوه براین مهمیم برای آرامش بافت عضلانی و رگ های خونی لازم است. طبق مطالعات استفاده از لوسیون های حاوی مینزیم و بعلاوه مصرف غذا های دارای مهمیم می تواند به کاهش ساییدن و فشردن دندان ها یاری نماینده باشد.

6) ترکیب شیر و زردچوبه

حتما شنیده اید که نوشیدن یک لیوان شیر قبل از خواب به بهبود سلامت خواب شما یاری می نماید. اما بهتر است بدانید که تاثیر آن با اضافه کردن زردچوبه چندین برابر خواهد شد. این ترکیب جادویی می تواند دندان قروچه شما را متوقف کند.

شیر دارای آمینواسید تریپتوفان است. ماده ای که به تسکین سیستم عصبی یاری می نماید. از طرف دیگر زردچوبه خاصیت کاهندگی درد دارد و التهاب را کاهش می دهد. شیر زردچوبه می تواند یک درمان مناسب برای کاهش علائم دندان قروچه باشد.

منبع: فرارو