چیز های عجیبی که شبیه چیز های عجیب دیگری به نظر می رسند!
به گزارش انجمن آقای شرفی، پدیدۀ روان شناختی که باعث می گردد برای بعضی افراد یک تصویر یا صدای مبهم یا تصادفی چیز مهم و معناداری به نظر برسد پاریدولیا نامیده می گردد.
به گزارش فرادید، در تست لکۀ رورشاخ از پاریدولیا برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط روانی یک فرد استفاده می گردد.
واژه پاریدولیا (Pareidolia) از واژه یونانی para به معنای چیز معیوب و اشتباه و واژه eidōlon به معنای تصویر، فرم یا شکل گرفته شده است. پاریدولیا نوعی آپوفینیا یا ارتباط پنداری است که اصطلاح عمومی تری برای تماشا الگو ها در داده های تصادفی است.
برخی نمونه های رایج، تماشا چهره های شبیه حضرت عیسی در ابر ها یا تصویر مردی بر سطح ماه است.
نمونه های معروف پاریدولیا
(کفن تورین با لکه هایی در قسمت میانی که شبیه یک چهره است)
نمونه شاخص پاریدولیا و ارتباط آن با تصاویر مذهبی، کفن تورین است؛ پارچه ای که لکه های روی آن برای برخی افراد شبیه چهرۀ عیسی مسیح به نظر می رسد.
برخی بازدیدنمایندگان سنت مری در راثکیل ایرلند نیز می گویند روی کنده درختی خارج از کلیسا تصویری از مریم باکره را می بینند.
آسیب به پدرا دا گاوا، صخره عظیمی خارج از ریودوژانیروی برزیل، اثری به جا گذاشت که بسیاری آن را شبیه چهره انسان تفسیر می نمایند.
بسیاری از مردم تصور می کردند تصاویری که سال 1976 به وسیله ماموریت وایکینگ 1 گرفته شد، چهره ای را در مریخ نشان می دهد که می تواند بقایای یک تمدن باستانی باشد.
در سپتامبر 1969، نظریه پردازان توطئه ادعا کردند برخی آهنگ های گروه بیتلز حاوی سرنخ هایی از مرگ احتمالی پل مک کارتنی است. زمانی که آهنگ Strawberry Fields Forever به صورت معکوس پخش میشد، بسیاری از افراد عبارت پل مرده است را می شنیدند. این یک افسانه شهری رایج است که تا به امروز تکرار شده است.
سال 1977، چهرۀ عیسی مسیح بر روی یک نان تورتیلای آردی دیده شد. این اتفاق در شهر کوچک لِیک آرتور، نیومکزیکو رخ داد.
دایان دایسر از میامی سال 2004 یک ساندویچ پنیر کبابی 10ساله را که به گفته او تصویر یکی از قدیسین روی آن نقش بسته به قیمت 28000 دلار در eBay فروخت.
سال 2007 در سنگاپور، پینه روی یک درخت شبیه یک میمون به نظر رسید که باعث شد معتقدان به خدای میمون ادای احترام نمایند.
نمونه ای از پاریدولیا: نان دارچینی که برخی ها آن را شبیه مادر ترزا می بینند
سال 2012، بسیاری از مردم برای تماشا یک درخت به خیابان 60 و خیابان برگنلاین در غرب نیویورک، نیوجرسی رفتند تا زخم گاه روی این درخت را ببینند که برخی معتقد بودند به تصویر بانوی ما از گوادالوپ مریم باکره شبیه است.
چرا پاریدولیا اتفاق می افتد
در خصوص علت این پدیده نظریه های مختلفی وجود دارد. کارشناسان می گویند پاریدولیا پیغامد روانی بسیاری از هذیان گویی هایی است که حواس را درگیر مینمایند. آن ها معتقدند پاریدولیا علت مشاهدات متعدد بشقاب پرنده ها، الویس و هیولای لخ نس و شنیدن پیغام های آزاردهنده روی صفحه ها حین پخش معکوس آن هاست.
کارل ساگان، کیهان شناس و نویسنده آمریکایی، این موضوع را بیان کرد که پاریدولیا ابزاری برای بقا است. او در کتاب سال 1995 خود، دنیای جن زده، علم به مثابه شمعی در تاریکی، استدلال کرد توانایی تشخیص چهره ها از راه دور یا در دید ضعیف، یک تکنیک مهم بقا است. این غریزه انسان را قادر می سازد فوراً قضاوت کند که آیا فرد مقابل دوست است یا دشمن، اما سیگان خاطرنشان نموده است که این امر می تواند منجر به برداشت نادرست از تصاویر تصادفی یا الگو های نور و سایه و اشتباه گرفتن آن ها با چهره گردد.
لئوناردو داوینچی درباره پاریدولیا به عنوان یک وسیله هنری در یکی از دفترچه های خود نوشته است: اگر به دیوار هایی که دارای لکه های مختلف یا مخلوطی از انواع سنگ ها هستند نگاه کنید و در شرف خلق صحنه هایی باشید، می توانید در دیوار ها شباهت هایی با منظره ها مختلف و مزین به کوه ها، رودخانه ها، صخره ها، درختان، دشت ها، دره های وسیع و گروه های گوناگون تپه ها را ببینید.
گاهی هنرمندان با تعبیه تصاویر پنهان در آثارشان، از این پدیده به نفع خود استفاده می نمایند. به عنوان مثال، ناظران اغلب اشیاء دیگری را در نقاشی های گل جورجیا اوکیف مشاهده می نمایند.
سال 1971، کنستانتین رادیو، نویسنده و روشنفکر لتونیایی، کشف پدیده صدای الکترونیکی (EVP) را به تفصیل توضیح داد. EVP به عنوان پاریدولیا شنیداری توصیف شده است. ادعای شنیدن پیغام های پنهان در موسیقی عامه پسند نیز به عنوان پاریدولیا شنیداری توصیف شده است.
تست لکه رورشاخ از پاریدولیا در کوشش برای به دست آوردن اطلاعات در خصوص شرایط روانی افراد استفاده می نماید. از آنجایی که کارت ها بدون هیچ تصویر خاصی در فکر طراحی شده اند، این نمونه ای از پاریدولای راهنمایی شده است.
منبع: فرارو