کلنگ تخریب بر پایه های هتل فردوسی

به گزارش انجمن آقای شرفی، فرشته رضایی - رشت-خبرنگار: آثار تاریخی و ثبت ملی شده در رشت اقبالی ندارند. اگر چه در سال های اخیر شاهد تخریب بعضی از خانه های تاریخی غیر ثبتی در رشت بوده ایم، اما اکنون خانه ها و اماکن ثبت میراث شده نیز با شکایت مالکان یکی یکی از فهرست آثار ملی حذف می شوند تا مجالی برای ساخت وسازهای تجاری بر پیکره این شهر باشند.

کلنگ تخریب بر پایه های هتل فردوسی

موضوع وقتی بغرنج می گردد که این بناها هم جزو بافت تاریخی و هم جزو میراث ملی کشور هستند. اگر تاکنون برای احیا و مرمت و واگذاری آنها به بخش خصوصی اقدام اساسی شده بود، باز هم شاهد خروج چنین بناهایی از فهرست آثار ملی بودیم؟

اولین بنایی که چنین تجربه ای داشت، سرای میخچی بود که با شکایت مالکان از فهرست آثار ملی خارج و بخشی از آن توسط مالک برای ایجاد بنای تجاری تخریب شد که با مداخله میراث فرهنگی جلوی تخریب باقی آن گرفته شد. هرچند که اکنون مالکان می توانند باز هم در مورد سرای میخچی اقدام به تخریب نمایند. اکنون این اتفاق در مورد بنای هتل فردوسی هم افتاده است؛ بنایی متصل به سرای میخچی و بخشی از بازار بزرگ و سنتی رشت که در راستای طرح بازآفرینی می شد به آن پرداخت. از سال 95 با شکایت مالکان هتل فردوسی، پرونده خروج این اثر تاریخی از فهرست آثار ملی در دست آنالیز نهاده شد و در حال حاضر مالک پیروز به ابطال ثبت ملی شده است.

  • قوانین موجود حامی بناهای ثبت شده نیست

در زمینه خروج هتل فردوسی از فهرست آثار ملی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت: با شکایت مالکان هتل فردوسی، رأی خروج این بنا در دیوان عدالت اداری صادر شد. هنوز رأی در وزارت میراث فرهنگی تایید نشده و در دست پیگیری است.

ولی جهانی با اشاره به ثبت هتل فردوسی در 18 شهریور سال 91 به شماره 30720 در فهرست آثار ملی اضافه کرد: این بنای تاریخی، دوره پهلوی اول در خیابان شریعتی رشت با معماری موسوم به ساباط ساخته شد. وی با بیان این که قوانین موجود حامی بناهای ثبت شده نیست، اظهار کرد: وراث این عمارت با طرح شکایت در دیوان عدالت اداری توانستند رأی دیوان را برای خروج آن از فهرست آثار ملی بگیرند.

جهانی ادامه داد: وجود معماری موسوم به ساباط که یک الگوی معماری ایرانی است، این هتل را از دیگر بناهای میراثی رشت متمایز نموده است. معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت: این مدل معماری با توجه به محدودیت زمین در گیلان رایج بود، ولی متاسفانه در سال های اخیر با شدت دریافت نوسازی ها تخریب شد.

  • موقعیت ممتاز هتل فردوسی

کارشناس مسئول ثبت بناهای میراثی با تایید خبر خارج شدن هتل فردوسی از فهرست آثار ملی اعلام کرد: ساباط علاوه بر کارکردی که برای عابران داشت، یاری می کرد تا 2 مالک مجاور حداکثر استفاده را از زمین خود ببرند. مالکان با ایجاد یک طاقی در طبقه اول، ملک خود را طوری می ساختند که 2 ملک در طبقه دوم با یک راهروی مشترک به هم متصل گردد.

مهدی میرصالحی با شرح درباره الگوی معماری هتل فردوسی اظهار کرد: هتل فردوسی اواخر دوره پهلوی اول و مقارن با جنگ جهانی ساخته شد، ولی از نظر الگوی معماری شبیه بناهای اواخر دوره قاجار است. نمای خارجی، نمایی موسوم به سنگ عمارت دارد که شروع دوره تحول معماری گیلان از بومی به سمت اروپایی را نشان می دهد.

وی ادامه داد: تزیینات خارجی عمارت هم جالب توجه است و شاخصه مهم آن نشان فِرَوَهَر بر سردر عمارت است. عمارت دارای الگوهای معماری بومی هم هست و در طبقه دوم ایوانی کتابی دارد که به گردش هوا یاری می نماید. هتل فردوسی به لحاظ قرار دریافت در محدوده تاریخی و محور گردشگری میدان شهرداری و بازار رشت موقعیت ممتازی دارد. سرای میخچی که پیش از این ثبت ملی شده بود، بعد از طاقی هتل فردوسی قرار گرفته است. ساختمان اداری نخستین شورای شهر رشت در هتل فردوسی دایر بود.

  • موضوع تخریب خانه تاریخی شبان در رشت

رشت به دلیل موقعیت مکانی و نقشی که از دوران صفویه تا زمان معاصر در کشور داشته، دارای بناهای تاریخی و هویتی بسیاری است. اغلب خانه های قدیمی رشت مربوط به دوران قاجار و پهلوی اول هستند. معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان در حال تدوین و شناسایی این بناهای تاریخی است، اما بدون همکاری، نگهداری و حفاظت معنا نمی یابد.

نمونه ای از برخوردهای بین مالک و میراث فرهنگی یا همکاری نکردن دستگاه های مختلف را می توان در تخریب خانه تاریخی شبان دید. این بنا، خانه پدری دکتر شبان از شهرداران فومن بود که در رشت قرار داشت. میرزا یوسف خان شبان متولد 1250 و خانه او واقع در محله چله خانه رشت، از میراث پدری اش بود. در حالی که پرونده ثبتی خانه شبان، آماده و به مالک نیز ابلاغ شده، پس از آن هرگونه اقدامی باید با اطلاع این اداره کل انجام گردد، اما متاسفانه شهرداری، یاریگر میراث فرهنگی نبود تا این روند ادامه یابد. پایان در پیچ و خم دریافت حکم دادستانی، خبر تخریب کامل بنا دریافت شد.

  • تنها راه باقیمانده برای نجات هتل فردوسی

در حال حاضر بعضی از فعالان اجتماعی به تخریب سرای میخچی، خانه چینی چیان و احتمالا در آینده، هتل فردوسی اعتراض دارند. بنابراین تنها راه باقیمانده اقدام به موقع میراث فرهنگی و یاری به حفظ مجموعه با در نظر دریافت جوانب اقتصادی برای مالکان اصلی است. رشت در گذشته جزو شهر اولین ها بوده و این هویت را از پاساژها و هایپرمارکت ها کسب ننموده بلکه بر اساس پیشینه تاریخی خود به دست آورده است. این بنا بخشی از بافت تاریخی شهر بود که به علت مدرنیسم و خیابان کشی های دوره پهلوی به همراه سرای میخچی و خانه چینی چیان از بافت جدا شد ولی در صورت توجه می توانست در حوزه بازآفرینی شهری نقش پررنگی ایفا نماید.

منبع: همشهری آنلاین

به "کلنگ تخریب بر پایه های هتل فردوسی" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "کلنگ تخریب بر پایه های هتل فردوسی"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید