ترموستات خودرو چه اهمیتی دارد؟ علائم خرابی و آنالیز قطعات آن - انجمن آقای شرفی

به گزارش انجمن آقای شرفی، ترموستات خودرو قطعه ای است که دمای موتور را کنترل نموده، و از داغ شدن بیش از حد آن جلوگیری می نماید. با ساختار و عملکرد آن و نیز علائم خرابی این قطعه آشنا شوید.

انجمن آقای شرفی - الهام زهره وند: ترموستات خودرو یکی از اجزای حیاتی سیستم خنک نماینده است که نقش اساسی در حفظ دمای بهینه موتور ایفا می نماید. این قطعه با تنظیم جریان مایع خنک نماینده بین موتور و رادیاتور، از دمای بیش ازحد بالا یا پایین جلوگیری نموده، و به عملکرد بهینه موتور یاری می نماید.

ساختار و عملکرد ترموستات خودرو

ترموستات معمولا از یک محفظه فلزی حاوی ماده ای حساس به حرارت مانند موم یا جیوه، تشکیل شده است. این ماده، با افزایش دمای موتور منبسط می گردد و میله ای متصل به سوپاپ را حرکت می دهد. حرکت این میله، سوپاپ را باز می نماید و اجازه می دهد مایع خنک نماینده، وارد رادیاتور گردد تا دمای موتور کاهش یابد. با کاهش دما، ماده حساس به حرارت منقبض شده، و سوپاپ بسته می گردد تا از سرد شدن بیش ازحد موتور جلوگیری گردد.

اجزای اصلی ترموستات

ترموستات خودرو از چندین جزء اصلی تشکیل شده است که هر کدام نقش ویژه ای در عملکرد صحیح آن دارند. اجزای اصلی ترموستات به توضیح زیر هستند:

1. ماده حساس به حرارت: این ماده، معمولا موم یا یک ترکیب مشابه است که به دما حساس است. زمانی که دمای موتور افزایش می یابد، این ماده، منبسط می گردد و فشار کافی برای حرکت دادنِ سوپاپ ترموستات ایجاد می نماید.
2. سوپاپ (Valve): سوپاپ بخش مهمی از ترموستات است که وظیفه باز و بسته کردن مسیر جریان مایع خنک نماینده را دارد. زمانی که دمای موتور بالا می رود، سوپاپ باز می گردد و اجازه می دهد تا مایع خنک نماینده، به رادیاتور برسد و موتور خنک گردد.
3. فنر (Spring): فنر یک بخش ضروری در ترموستات است که باعث می گردد سوپاپ در زمانی که دمای موتور کاهش می یابد، به حالت بسته بازگردد. این بخش برای بستن مجدد مسیر مایع خنک نماینده، و جلوگیری از سرد شدنِ بیش از حد موتور مورد استفاده قرار می گیرد.
4. محفظه فلزی (Housing): محفظه ترموستات معمولا از فلز ساخته می گردد و تمام اجزای داخلی را در برمی گیرد. این محفظه، معمولا به شکل یک حلقه یا کپسول است که روی قسمت ورودی سیستم خنک نماینده، قرار می گیرد.
5. درپوش یا واشر (Gasket): درپوش یا واشر ترموستات از مواد نرم ساخته می گردد تا از نشت مایع خنک نماینده، جلوگیری کند و محفظه را به درستی روی مکان نصب ترموستات بچسباند.

تمامی این اجزا با هم همکاری می نمایند تا دمای موتور را در محدوده ای مناسب نگه دارند و از گرمای بیش از حد یا سرد شدنِ غیرضروری موتور جلوگیری نمایند.

اهمیت ترموستات در خودرو

حفظ دمای بهینه موتور برای عملکرد صحیح و عمر مفید آن لازم است. دمای مناسب موتور معمولا حدود 85 درجه سانتی گراد است. اگر دمای موتور کمتر از این اندازه باشد، روغن موتور غلیظ شده، و نمی تواند به خوبی قطعات داخلی را روان کاری کند که این امر منجر به افزایش سایش و فرسایش می گردد. از سوی دیگر، اگر دمای موتور بالاتر از حد مجاز باشد، روغن رقیق شده، و ویژگی روان نمایندگی خود را از دست می دهد که می تواند به آسیب های جدی به موتور منجر گردد.

علائم خرابی

خرابی ترموستات می تواند منجر به مسائل متعددی گردد که شامل موارد زیر است:

• افزایش یا کاهش دمای موتور: اگر ترموستات به درستی کار نکند، ممکن است دمای موتور به صورت غیرمعمولی بالا یا پایین برود.
• نشت مایع خنک نماینده: خرابی ترموستات می تواند منجر به نشت مایع خنک نماینده، از زیر خودرو گردد.
• افزایش مصرف سوخت: عملکرد نادرست ترموستات می تواند منجر به افزایش مصرف سوخت خودرو گردد.
• کاهش غلظت روغن موتور: ترموستات خراب می تواند باعث کاهش غلظت روغن موتور گردد که این امر به روانکاری نامناسب و سایش بیشتر قطعات منجر می گردد.

تعویض و نگهداری ترموستات

ترموستات ها معمولا دارای عمر مفید مشخصی هستند و پس از گذشت مدت زمان معینی باید تعویض شوند. برای نمونه، بعضی منابع پیشنهاد می نمایند که ترموستات هر 50 هزار کیلومتر یا یک سال یک بار تعویض گردد.

برای اطمینان از عملکرد صحیح ترموستات، توصیه می گردد به علائم خرابی توجه نموده، و در صورت مشاهده هرگونه مشکل، به مکانیک مراجعه کنید. تعویض به موقع ترموستات می تواند از بروز مسائل جدی تر جلوگیری کند و عمر مفید موتور را افزایش دهد.

نتیجه گیری

ترموستات با تنظیم دمای موتور، نقش حیاتی در عملکرد بهینه خودرو ایفا می نماید. نگهداری و تعویض به موقع این قطعه می تواند از بروز مسائل جدی جلوگیری نموده، و عمر مفید خودرو را افزایش دهد.