ابیانه گردی؛ از غارپریان تا مسجدی که آرزوها را برآورده می نماید! - انجمن آقای شرفی

به گزارش انجمن آقای شرفی، نه این سرخی خانه هایش را نمی گردد باور کرد، نه آن حال و هوای سرد و معتدلش. نه معماری شگفت انگیز خانه هایش که ما را از این جا به آن جا می کشانند را نمی گردد پشت چشم انداخت، نه آن رنگ لباس های مردمش. اصلا از همین جا که عکس های روستا را نگاه می کنیم، دل مان می خواهد برویم به ابیانه گردی و هر چه قدر که می خواهیم زیبایی هایش را سرمه چشمان مان کنیم.

اصلا تا چشم کار می نماید جذابیت می بینید و بس. ابیانه را می گوییم که دیگر از آن زبری خاک و خاشاک خانه ها و ساختمان هایی که نمی دانیم به چه زیبایی هستند و آن گرمایش که درست می نشیند وسط قلب مان چه بگوییم. سوغاتش از آن گلیم و گیوه و چیزهای دیگرش هم که جای خودشان را دارند. جالبی اش این جاست که زبان ابیانه را کسی نمی فهمد جز مردمش. اصلا شاید برای همین است که تا به الان از آن جا دل نکندند.

بلیط هواپیما مقرون به صرفه اصفهان

ابیانه کجاست؟

روستای ابیانه، واقع در دامنه های کوه کرکس، یکی از جاذبه های تاریخی استان اصفهان به شمار می آید. این روستا که 40 کیلومتری شمال غربی نطنز و 70 کیلومتری جنوب کاشان قرار گرفته، همچون نگینی در میان کوهستان می درخشد. با احداث اتوبان کاشان-نطنز-اصفهان در سال های اخیر، دسترسی به ابیانه برای گردشگران آسان تر شده است.

دسترسی به ابیانه

مسیر دسترسی به این روستای تاریخی به وسیله اتوبان خلیج فارس می گذرد، که قم را به اصفهان متصل می نماید. پس از رسیدن به کاشان، باید خروجی ابیانه را انتخاب کرد و مسیر را از روستاهای هنجن، یارند، کمجان، برزه و طره دنبال کرد تا به ابیانه برسید. این مسیر نه تنها به شما امکان می دهد که از منظره ها طبیعی اطراف لذت ببرید، بلکه فرصتی است تا با فرهنگ و سنت های منطقه نیز آشنا شوید.

قصه 2000 ساله با ابیانه گردی

همین که شال و کلاه می کنید و می روید که یک ابیانه گردی درست و حسابی را تجربه کنید، می بینید که از این روستای درخشان در آن اصفهان، بعید نیست که شگفت زده تان نکند. اصلا ابیانه را نمی شود فقط به حظ بردن از آداب و رسوم مردمش دید. یعنی آن جا، جاهای دیدنی دارد آن هم چه جاهایی؛ از آتشکده و امامزاده اش گرفته تا مسجد حاجتگاه و مسجد پرزله و خلاصه هر چیزی که یک روستا را می برد به اصالت قدیمش.

گفتنی درباره ابیانه ای که از دوران ساسانیان، سلجوقیان، صفویان و قاجاریان دوام آورده و خانه هایش هم در دورهان سلجوقیان و صفویان و قاجاریان ساخته شده، زیاد است. اصلا می گویند شاهان دوران برو و بیای صفوی هم محل استراحت شان همین روستای ابیانه بوده است. حالا راست و دروغش دیگر به پای همان هایی که این ها را گفتند. اما از همین جا تعیین است که همچین بی نام و نشان هم نبوده این روستای خوش رنگ.

اما چرا روستای سرخ؟

پای صحبت بزرگترهای روستا که می نشینید، قصه روستای سرخ را اینگونه تعریف می نمایند: زمانی که پدرانمان تصمیم به ساخت خانه گرفتند، در نزدیکی منطقه معدنی وجود داشت که از خاک آن برای ساخت خانه های روستا استفاده کردند، خاک موجود در معدن خاک رس بود و طبیعت قرمز رنگ رس سبب شد دیوار خانه ها سرخ شوند و ابیانه با نام روستای سرخ سر زبان ها بیافتد.

بنای اصلی خانه ها در این منطقه از خشت و گل است و دیوارها و پنجره ها از چوب ساخته شده اند. از عجایب معماری این روستا که تبحر معماران سنتی قدیمی را نشان می دهد، این است که به دلیل موقعیت جغرافیایی روستا و بارش های زیاد، برای اینکه آب به جای مانده از بارش باران به راحتی تخلیه شود، هیچ کوچه بن بستی در ابیانه وجود ندارد و این خود یکی از جاذبه های دیدنی برای گردشگرانی است که برای ابیانه گردی می آیند.

جاهای دیدنی در ابیانه گردی!

حالا که از روستای بی نظیری درست وسط ایران گفتیم، نوبتی هم باشد نوبت جای جای دیدنی آن جاست. جاهایی که داستان دارند، قصه دارند، اصلا یک جهان حرف برای گفتن دارند که فقط یک اهل دل باید برود آن جا و قصه هایش را به جان بخرد.

آتشکده هارپاک؛ افسانه سرباز ماد

آتشکده هارپاک، تنها آتشکده ای که ما را در سفر ابیانه گردی می برد به همان زرتشتی های دوران باستان ایران و اوج پادشاهی هخامنشی و اوج حکومت ساسانی، اما قدمتش قبل تر از آن ها برمی شود. اصلا داستانش هم جالب است هم طولانی. خلاصه اش را بخواهیم تعریف کنیم، می بینیم که پادشاهی ماد از چهارمین و آخرین پادشاهان دوره ماد، نه برداشت و نه گذاشت، خواب دید.

خوابی که نتیجه خوبی برایش نداشت. آژدهاک یا آستیاگ به هارپاک که از سربازهای ماد و از وزرایش بود، ماموریت کشتن کوروش دوم را داد. هارپاک هم دلش نیامد و بعدها که از این شاه ماد کینه به دل گرفته بود، با کوروش رفت تا به سقوط و شکلگیری پادشاهی نو یاری کند.

مسجد حاجتگاه؛ ابیانه گردی به یاد ماندنی

بد نیست حالا که از مکان مقدس زرتشتی ها گفتیم، از مکان مقدس مسلمانان که کنار یک قبرستان کهن قرار گرفته هم بگوییم. مسجدی که تاریخش برمی شود به 400 سال قبل. یعنی همان دوران شاه طهماسب اول ایران بود که همچین مسجدی با آن تزئینات آجری، پنجره های مشبک هلالی و رنگ و لعاب آجری اش مردمش را مجذوب خودش نموده تا به امروز. حالا چرا حاجتگاه؟ مردمش که باور دارند دعا در این مسجد برآورده می شود، نامش را گذاشتند مسجد حاجتگاه.

مسجد پرزله

همین که قدم از قدم برمی دارید و با ابیانه گردی از این حال به آن حال می شوید، نگاه تان صاف می خورد به یکی از مسجدهای دیگر آن جا؛ مسجد پرزله ابیانه. اگر بخواهیم ببینیم که قدمتش به چه دوره ای می رسد، می بینیم همان قرن هشتم هجری قمری در دوران ایلخانی ساخته شده است. بین خودمان بماند، احتمال اینکه این مسجد قدیمی تر از این حرف ها هم باشد، وجود دارد.

خانقاه دراویش از زیبایی های ابیانه گردی

همانطور که اشاره کردیم خاندان صفوی به دلیل آب و هوای دلپذیر ابیانه، نگاه ویژه ای به این روستا داشته اند، به همین منظور در این روستا دو خانقاه یکی برای دراویش صفوی و دیگری برای استفاده عموم مردم بنا شد. اکنون از خانقاه دوم مخروبه ای به جای مانده است. اما خانقاه دراویش سالم به جای مانده و هنوز میتوان بر روی دیوارهای آن خطوط و نوشته هایی را دید که محلیان ادعا می نمایند هنر به وسیله شاگرد رضا عباسی مشهورترین نقاش دوران صفوی تزئین شده است. در برنامه ابیانه گردی خود بازدید از خانقاه صفوی را حتما داشته باشید و نقوش دیوارها را با دقت و حوصله نگاه کنید تا تاریخ را لمس کنید.

زیارتگاه امامزاده یحیی و امامزاده عیسی؛ گنبدی فیروزه ای

زیارتگاه امامزاده یحیی و امامزاده عیسی که از بچه ها امام موسی کاظم (ع) هستند از همان دوران ایلخانی آغوششان را برای مردم آن دوره و زمانه باز نموده تا به امروز. زیارتگاهی که مقدس بودنش را کنار بگذاریم، نمی شود آن آبنمای بزرگ که درست وسط حیاط است، آن ساختمان سرخ و آن کاشی کاری فیروزه ای گنبدش را نبینیم که مجذوب مان می نماید. پای تعریف پیرزنان و پیرمردان روستا که بنشینید روایت زیارتگاه هینزا را چنان تعریف می نمایند که گویی آنجا و در آن لحظه که بی بی زبیده خاتون از دست کسانی که در تعقیب وی بودند در حال فرار بوده و بعد با یاری روستاییان ابیانه در این اتاقک مخفی شده است.

اگر برای ابیانه گردی به این روستا رفتید، علاوه بر گشت و گذار در روستا و بازدید آثار تاریخی، حتما دقایقی پای تعریف پیران روستا بنشینید تا روستا را از زاویه دیگری بشناسید.

موزه مردم شناسی

ورودی اصلی روستا در قسمت غربی، موزه مردم شناسی ابیانه واقع شده است. اصالت و تعلق خاطر به سنت ها و تاریخ روستا در رفتار ساکنین روستا اینگونه جلوه نمایی نموده است که این موزه در ابتدا به همت و هزینه مردم برای گردشگرانی که به قصد ابیانه گردی به روستا می آیند، ساخته شد و در سال های بعد سازمان میراث فرهنگی به بهبود آن یاری کرد.

غار پریان از جالب ترین بخش ابیانه گردی

نخستین باری که نام این غار به گوش می رسد، ناخودآگاه افسانه های مربوط به اجنه و پریان در فکر تداعی می شود. نقل قول های روستاییان قدیمی که با آب و تاب و هول و هراس از غار مخوف اطراف روستا تعریف می نمایند که پریان در آن مخفی شده اند و هر کس به آن غار پای گذاشته، دیگر در روستا دیده نشده است. اما داستان غار پریان ابیانه، ساده تر از افسانه های ترسناک قدیمی است. وجه تسمیه این غار به دلیل قرار گرفتن در دره ای با نام پری هول است. که در گذشته های دور پناهگاه چوپانان و گوسفندانشان از گزند طوفان و گرگ های وحشی بوده است.

در طول زمان نام غار نیز از پری هول به پریان در بین گردگشگران تغییر یافت. در سراسر این غار قندیل های آهکی زیادی دیده می شود که جاذبه ای برای غارنوردان است. اما این غار به دلیل چاه های عمیقی که دارد برای پیمایش احتیاج به تجهیزات کامل غارنوردی و راهنمای حرفه ای دارد.

جاهای دیدنی دیگر روستای ابیانه

تا فراموش نکردیم، این را هم بگوییم که ابیانه گردی را به همین تماشای جاهای دیدنی که امروز گفتیم خلاصه نکنید. اصلا یازده مسجد دارد، یک قبرستان قدیمی، چشمه های ابیانه، حسینیه نخل پرزله، کاروانسرا، حمام، معبد هینزا و حتی سه قلعه که برای جلوگیری از تاز و تخت دشمنان ساخته شده بود؛ قلعه تخت ماهان، قلعه پاله و قلعه هرده.

از آتشکده های دیگرش هم نگذریم که البته امروز با خاک یکسان شدند و خبری از آن ها نیست. اما این جا سعی کردیم از جذابیت های بی نظیر این روستا بگوییم. از جاهای که قند در دلت تان آب می نمایند.

کی بریم ابیانه گردی؟

این ور سال و آن ور سال نمی شناسد. اما بهار و تابستانش چیزی دیگری است. آن هم اصفهان که با آن آب و هوای ناب دل تان را می برد. البته اگر دل تان می خواهد در ابیانه گردی یک سفر خلوتی داشته باشد و گردشگری را جز خودتان در آن جا نبینید که پاییز و زمستان گزینه بهتری هستند.

رزرو مقرون به صرفهترین هتل اصفهان

انتها قصه ابیانه گردی

در مقاله امروز درباره روستای خوش رنگ و لعاب ابیانه گفتیم؛ عقیق اصفهان با آن کاشی کاری های فیروزه امامزاده اش. درباره هر کدام از این جای جای دیدنی ابیانه باید یک جهان حرف زد. اصلا یک مقاله و دو مقاله برای جاذبه هایش زیاد که چه عرض کنیم، کم هم است. اما تمام کوشش مان را کردیم جدا از مسائل حاشیه ای، بیشتر از جذابیت های شان بگوییم.

سوالات متداول

ابیانه کجا واقع شده است؟

ابیانه در استان اصفهان، 40 کیلومتری شمال غرب نطنز و 70 کیلومتری جنوب کاشان واقع شده است.

چگونه می توان به ابیانه دسترسی پیدا کرد؟

به وسیله اتوبان خلیج فارس که قم را به اصفهان وصل می نماید، می توان به ابیانه رسید. باید از کاشان خروجی ابیانه را انتخاب کرد و مسیر را از روستاهای هنجن، یارند، کمجان، برزه و طره دنبال کرد.

آیا ابیانه جاهای دیدنی دارد؟

بله، ابیانه دارای آثار تاریخی متعددی مانند آتشکده هارپاک، مسجد حاجتگاه، مسجد پرزله، خانقاه دراویش و زیارتگاه های امامزاده یحیی و عیسی است.